遏 詳細解釋
詳細字義
〈動(dòng)〉
(1) (形聲。從辵( chuò),曷聲。本義:抑制;阻止,阻攔)
(2) 阻止 [stop]
遏,止也?!?span id="acr8uzei8" class="smcs">《爾雅·釋詁》
君子以遏惡揚善?!?span id="acr8uzei8" class="smcs">《易·大有卦》
夏王率遏眾力?!?span id="acr8uzei8" class="smcs">《書(shū)·湯誓》
勝殷遏 劉?!?span id="acr8uzei8" class="smcs">《詩(shī)·周頌·武》
式遏寇虐?!?span id="acr8uzei8" class="smcs">《詩(shī)·大雅·民勞》
聲振林木,響遏行云?!?span id="acr8uzei8" class="smcs">《列子·湯問(wèn)》
鋤其直,遏其生氣?!?/span>清· 龔自珍《病梅館記》
到中流擊水,浪遏飛舟?!?/span>毛澤東《沁園春·長(cháng)沙》
(3) 又如:遏捺(按捺,遏止);遏密(指皇帝死后禁絕演奏作樂(lè ));遏訟(阻止訴訟);遏塞(阻塞);遏劉(抑制暴亂,阻止殺伐)
(4) 斷絕 [cut off]
四海遏密八音?!?span id="acr8uzei8" class="smcs">《書(shū)·舜典》
(5) 又如:遏佚(斷絕;喪失);遏絕(誅滅;滅絕)
(6) 阻擊;抵御 [block;check]。如:遏截(邀截;攔截);遏奪(攔路搶劫);遏御(阻擋防御)
(7) 傷害 [harm]
命之不易,無(wú)遏爾躬?!?span id="acr8uzei8" class="smcs">《詩(shī)·大雅·文王》
(8) 遮攔;遮蔽 [shelter]
撲擊遏奪?!?span id="acr8uzei8" class="smcs">《呂氏春秋·安死》
片善亦不遏?!?/span>孟郊《投所知》
(9) 又如:遏陽(yáng)(遮陽(yáng));遏逸(掩蓋和丟棄);遏隱(遮掩;掩蓋)
詞性變化
〈名〉
堰 [weir]
以嘉平二年,立遏于水…遏高一丈,東西長(cháng)三十丈,南北廣七十余步?!?span id="acr8uzei8" class="smcs">《水經(jīng)注·鮑丘水》
常用詞組
遏 國語(yǔ)辭典
阻止、禁絕。《詩(shī)經(jīng)·大雅·民勞》:「式遏寇虐,憯不畏明?!?/span>《元史·卷一七四·夾谷之奇傳》:「歲大旱,有司議平谷價(jià),以遏騰涌之患?!?/span>
及。《爾雅·釋言》:「遏、遾,逮也?!?/span>晉·郭璞·注:「東齊曰遏,北燕曰遾,皆相及逮?!?/span>
傷害。《詩(shī)經(jīng)·大雅·文王》:「命之不易,無(wú)遏爾躬?!?/span>
姓。如清代有遏必隆。